W dniach 22-24 listopada 2013 roku Koło Naukowe
Prawa Rzymskiego „Bona Fides” zorganizowało seminarium naukowe poświęcone
tematowi „Prawo a język”, które odbyło się w Wyższej Szkole Filologii
Hebrajskiej w Toruniu.
Za cel rozważań uczestnicy obrali sobie próbę porównania
zakresów znaczeniowych i normatywnych czterech podstawowych pojęć prawa
rzeczowego, tj. własności, posiadania,
rzeczy oraz nieruchomości.
Studenci i doktoranci reprezentujący uniwersytety
we Wrocławiu, Toruniu i Poznaniu przedstawili specyfikę wskazanych terminów
prawnych w wybranych porządkach prawnych, którymi były prawo rzymskie, kanoniczne,
francuskie, angielskie, niemieckie, austriackie, włoskie, ukraińskie, arabskie,
chińskie oraz hinduskie. Zaprezentowane rozwiązania zostały skonfrontowane z
koncepcją Ernsta Rabla, który przedstawił
interesujące propozycje ujednolicania terminów prawa cywilnego, w tym prawa
rzeczowego. Dyskusja moderowana była przez prof. Wojciecha Dajczaka oraz dra
Jacka Wiewiorowskiego.
Ze spotkania wypływają ciekawe wnioski. Można
stwierdzić, że wypracowanie jednolitych pojęć stanowiących wspólny rdzeń dla
rozmaitych porządków jest zadaniem niezwykle trudnym, a wręcz niemożliwym.
Dostrzegalne są elementy harmonijne, jednak istnieją też znaczne rozbieżności. Możliwe
jest dokonanie kilku klasyfikacji wskazanych porządków, co pokazuje, że różne
unormowania wynikają ze specyfiki poszczególnych systemów prawnych reprezentujących
rozmaite kręgi, rodziny i tradycje prawne. Ponadto dla procesu ujednolicania
terminologii prawnej nie istnieje narzędzie w pełni obiektywne. Język, którym
operujemy narzuca z góry określony sposób myślenia i przywołuje konotacje
charakterystyczne dla porządku prawnego, który wyraża. Pojawiają się zatem
pewne problemy natury translatorycznej. Przekładanie tekstów prawnych wiąże się
z przyjęciem przez tłumacza perspektywy własnej rzeczywistości lingwistycznej,
co jest ogniwem zniekształcającym istotę pojęcia.
Seminarium w Toruniu stanowi asumpt do dalszej
dyskusji wokół wskazanego tematu.
/sprawozdanie autorstwa Prezesa Koła Naukowego "Bona Fides" - Mikołaja Labijaka/